دکتر مرضیه محمدزاده          ۵

در بخشهای قبل به مهمترین ویژگی‌های بانوان مؤثر در نهضت حسینی اشاره شد. اینک ادامه سخن:
۱۴. حامل وصایای امام حسین(ع)
از دو زن به عنوان حامل وصایای امام حسین(ع) سخن به میان می‌آید: بنا بر سخنی از امام محمدباقر(ع)، امام حسین(ع) قبل از شهادت، ودایع امامت و وصایای مکتوب خود را به دخترش فاطمه سپرد و او بعدها آنها را به برادرش امام سجاد(ع) تحویل داد.  اما بنا به روایت دیگر چون امام حسین(ع) مجبور شد مدینه را ترک و به مکه هجرت کند، آنها را نزد ام‌سلمه، همسر پیامبر(ص)، به ودیعت نهاد و او نیز به هنگام بازگشت امام سجاد(ع) به مدینه، آنها را به آن حضرت سپرد. 
به نظر می‌رسد روایت دوم از اعتبار بیشتری برخوردار است؛ زیرا فاطمه در سفر پر مخاطره‌کربلا در کنار پدرش حضور داشت و امکان دست یافتن دشمنان به این ودایع در جریان غارت خیمه ها می‌رفت؛ به همین جهت امام این ودایع را در مدینه به امانت سپرد.
۱۵. مدیریت
مدیر سازمانی را موفق می‌دانند که ارکان سازمانش با هم هماهنگ باشند و او ارکان سازمان خود را به سمت هماهنگی پیش ببرد. باید از فرصت‌ها نهایت استفاده را بکند (فرصت‌شناس باشد). موانع را به‌درستی بشناسد و در رفع آن موانع بکوشد؛ اما مدیریت در بحران بسیار سخت است، یعنی در هنگام سیل، زلزله، جنگ و ... مدیری موفق است که سازمان خود را به بهترین شکل راهنمایی کند و در کنارشان باشد.
پس از عاشورا و شهادت امام حسین(ع)، از همان شام غریبان مأموریت اختصاصی حضرت زینب(س) آغاز شد و مدیریت کاروان در آن وضعیت خاص و در آن بحران که سخت‌ترین نوع مدیریت است، با ایشان بود که به نحو احسن مدیریت کرد. او از عصر عاشورا  به بعد سرپرستی کاروان را بر عهده گرفت و به حق«شیر زن کربلا» نام گرفت و چون بیماری تنها مرد قافله یعنی امام سجاد(ع) همچنان شدید بود، پرستاری او را نیز انجام می‌داد. او هم پناهگاه زنان و کودکان و هم پاسدار و مراقب امام سجاد(ع) بود.
شب یازدهم شب فوق‌العاده عجیبی برای زینب(س) و داغدیدگان مظلوم است. شهادت همه محارم و نزدیکان، سوخته شدن مأوی و مسکن، خیمه و خرگاه، مورد تعدّی و آزار شقی‌ترین افراد، محاصرة دشمن، اجساد شهیدان بر خاک افتاده و پراکنده بودند. اینها گوشه‌ای از شرایط آن شب عجیب است. اما این‌ همه مصیبت موجب نشد که زینب(س) را از سرپرستی زنان داغدیده و کودکان یتیم بازدارد. در میان آن همه کودک، یکی به زیر سم ستوران نرفت. یکی در آتش‌سوزی خیمه‌ها نسوخت. یکی در آن شام شوم و در آن بیابان گم نشد؛ و این‌چنین زینب از بازماندگان مراقبت نمود.
با مدیریت زینب(س) کاروان در کمال صحت و سلامت و پیروزمندانه به مدینه بازگشت.

۱۶. روشنگری (پیام‌رسانی نهضت عاشورا)
قیام و نهضت امام حسین(ع)، دو مرحله داشت: مرحلة نخست: مبارزه، جهاد و شهادت بود و مرحلة دوم: پیام‌رسانی و بیدارگری؛ اگر نهضت امام در همان مرحلة اول خلاصه می‌شد، امویان به‌راحتی می‌توانستند وقایع را در راستای منافع خود تحریف کنند، اما این زنان بزرگوار نگذاشتند و در ضمن خطبه‌هایی به روشنگری پرداختند.
تاریخ از حضرت زینب(س)  و فاطمه دختر امام حسین(ع) سخن می‌گوید: در هنگام ورود کاروان اسرا به کوفه، زینب(س) موقعیت را برای بیان حقایق و پرده‌برداری از اعمال منافقانه آنان مناسب دید. او با دست به مردمی که می‌گریستند، اشاره کرد که ساکت شوید. تنها روح نیرومند او می‌توانست مردم کوفه را خاموش سازد. مردم آرام گرفتند. آنگاه خود چون آتشفشان برآمد و خطبه‌ای غرّا خواند.
طبرسی خطبة فاطمه بنت حسین(ع) در کوفه را نیز که همراه اسیران وارد کوفه و سپس شام شد،  ذکر کرده است.  این خطبه دارای الفاظ پرمعنی و هیجان‏انگیز، جملات کوبنده و تعبیرات تکان‌دهنده است و هرگز به‏ سخنان یک مصیبت‌زدة داغدیدة اسیر نمی‏ماند!

۱۷. دفن پیکر شهدا
بنی‌اسد نام تیره‌ای از عرب عدنانی، معروف به بنی‌اسد بن خزیمه از ساکنان روستای غاضریه هستند.  پس از شهادت امام حسین(ع) مردان بنی‌اسد به تحریک زنان، پیکر شهدا را دفن کردند. تمام منابعی که واقعة عاشورا را گزارش کرده‌اند، اعم از شیعه و سنّی، دربارة دفن امام، خبر فوق را نقل کرده‌اند.  این موضوع چندان شهرت یافته است که در نمایش سنّتی تعزیه، نمایش ویژه‌ای به خاکسپاری شهدا به دست افراد بنی‌اسد اختصاص دارد.  هم‌اکنون دستة بنی‌اسد از دسته‌های عزاداری معروف شیعیان در کربلاست.
ادامه دارد